Beuk

De Beuk Fagus sylvatica is een boom die van nature groeit in bossen. Hij wordt vaak aangeplant in parken en langs wegen. Er wordt veel een variëteit met bruine bladeren aangeplant. Hij houdt van een matige voedselrijke en vochthoudende bodem, die goed doorlatend en niet al te zuur mag zijn.

De boom wordt tot 35 m hoog en kan tot 300 jaar oud worden. Hij bloeit in mei met bloemen. De vrouwelijke bloemen zijn groenachtig; de mannelijke bruin en lang gesteeld.

De bestuiving gebeurt vooral door de wind. De vruchten zijn dopvruchten met nootjes. De nootjes worden door verschillende dieren zoals de Eekhoorn Sciurus vulgaris en de Vlaamse Gaai Garrulus glandarius opgeslagen als wintervoorraad. Vooral Vinken Fringilla coelebs, Kepen Fringilla montifringilla, Houtduiven Columba palumbus en mezen eten de vruchten. Periodiek is er een grotere vruchtenproductie (mastjaar) dan andere jaren. Dit kan om de 5 tot 12 jaar zijn.

Wanneer de mens tientallen nootjes inneemt kan dit leiden tot hoofdpijn, irritatie of krampen.

De Beuk is één van de waardplanten van de vlinders Kleine Hermelijnvlinder Furcula furcula, Zomervlinder Geometra papilionaria, Nonvlinder Lymantria monacha, Wapendrager Phalera bucephala, Voorjaarskortvleugelmot Diurnea fagella, Appeltak Campaea margaritaria, Beukentandvlinder Drymonia obliterata, Hazelaaruil Colocasia coryli, Lindeknotsvlinder Plagodis dolabraria , Meriansborstel Calliteara pudibunda, Porseleinvlinder Abraxas sylvata, Slakrups Apoda limacodes, Tweestreepvoorjaarsuil Orthosia cerasi, Voorjaarsboomspanner Alsophila aescularia, Zilveren Groenuil Pseudoips prasinana, Zwarte Herfstspinner Poecilocampa populi en Eekhoorn Stauropus fagi.
Het is de belangrijkste waardplant van de Tauvlinder Aglia tau.

Andere insecten hebben eveneens een nauwe band met de Beuk, zoals onder meer de Beukengalmug Mikiola fagi, de Wollige Beukenstamluis Cryptococcus fagisuga en de Beukenhaargalmug Hartigiola annulipes.

Verschillende zwammen hebben een sterk tot zeer sterke binding met de Beuk:

De Knolvoethertenzwam Pluteus plautus is een saprotrofe zwam op hout van loofbomen (met een voorkeur voor Beuk), maar is ook van andere voornamelijk "zachte" houtsoorten bekend, ook op Bosrank en karton, in het buitenland ook op naaldhout; vooral in bossen op min of meer kalkhoudende bodems.

De Valse Teervlekkenzwam Ischnoderma resinosum is een zwam die behoort tot de gaatjeszwammen. Deze zwam groeit op dode stammen, stobben, stronken of dode delen van Beuken.

De zwam Russula melzeri is een begeleider van oude Beuken op zure leembodems.

De Rossige Collybia Rhodocollybia prolixa var. distorta is een zeldzame saprotrofe zwam die groeit op grof strooisel van Beuk op een droge, voedselarme zand- of leembodem.

De Beukenweerschijnzwam Mensularia nodulosa is een necrotrofe parasiet op ingerotte stamwonden en zaagvlakken van levende en dode Beuk.

Het Gouden Vloksteeltje Flammulaster limulatus is een zwam die groeit op sterk verteerde dode beukenstammen.

De Ivoorinktzwam Coprinopsis spelaiophila groeit in stamholtes van levende Beuken. Het is een holle-bomen-specialist.

De Porseleinzwam Oudemansiella mucida is een necrotrofe parasiet die voorkomt op takken en stammen van oude Beuken De soort komt zelden voor op Eiken Quercus species.

Het Lang Netwatje Arcyria obvelata is een slijmzwam die groeit op stronken en afgevallen takken, meestal van Beuk.

Het Korstvormig Schorsschijfje Diatrype stigma is een korstvormige zakjeszwam. Hij breidt zich onder de schors uit en werpt de schors af. Hij heeft een zwarte kleur en komt voor op dikke takken en stammen van loofbomen, vooral Beuk.

Het Kogelmeniezwammetje Dialonectria episphaeria is een algemene zakjeszwam die groeit op kernzwammen (Diatrype species, Hypoxylon species) en op kankers van Beuk.

De Kammetjesstekelzwam Hericium coralloides is een plaatjesloze vlieszwam die voorkomt als een saprotrofe soort op grote, sterk verrotte stammen van Beuken in parken en loofbossen op niet te voedselarme, vaak wat humeuze plaatsen op zandgrond.

De Beukendopgeweizwam Xylaria carpophila is een draadvormig zwammetje dat aan de bovenzijde wit bepoederd (conidiosporen of ongeslachtelijke sporen) is en groeit op half vergane beukendopjes die op de (vochtige) grond zijn gevallen.

De Beukwortelzwam Xerula radicata is een algemene zwam die voorkomt aan de stamvoet of op de wortels van Beuken, meestal op enige afstand van de boom.

Het Mosschelpje Chromoscyphella muscicola is een zwammetje dat voorkomt op bemoste stammen van oude bomen (vooral Beuk).

De Franjeamaniet Amanita strobiliformis komt voor in loofbossen, vaak op vochtige kleigrond. Het is een mycorrhiza-soort bij Beuk.

De Bruine Bosbekerzwam Peziza arvernensis is een vrij zeldzame soort die meestal wordt gevonden in de zomer op voedselrijke grond dicht bij een Beuk.

De Bleekrandslijmkop Hygrophorus unicolor is een zwam die voorkomt bij Beuk in oude lanen en bossen op een matig voedselrijke, droge rivierklei en lemige zandgrond.

De Peppelgordijnzwam Cortinarius lucorum werd één keer gevonden in Vlaanderen (Brabant) in een schrale zure bosrand bij Beuk.

De Geschubde Boleet Strobilomyces strobilaceus is een mycorrhizavormende zwam bij verschillende loofbomen, maar vooral Beuk.

De Geelplaatregenboogrussula Russula romellii is een mycorrhizavormende zwam bij Beuk in loofbossen op een lemige zandgrond.

De Gele Stekelzwam Hydnum repandum is een plaatjesloze vlieszwam die als mycorrhizavormende soort voorkomt bij loofbomen, meestal Beuk.

De Goudgerande Slijmkop Hygrophorus chrysodon is een mycorrhizavormende zwam bij Beuk die voorkomt in loofbossen op een droge, kalkrijke leem- of kleibodem, soms ook in lanen op een droge, voedselrijke bodem.

De Hoorn-van-Overvloed Craterellus cornucopioides, ook Doodstrompet genoemd, is een plaatjesloze vlieszwam die voorkomt in loofbossen, vooral onder Beuk, soms onder Eik-soorten Quercus species.

De Beukenridderzwam Tricholoma ustale is een mycorrhizasymbiont van Beuk, vooral in lanen op een zandige of lemige bodem.

De Beukenmelkzwam Lactarius fluens is een mycorrhizavormende zwam bij Beuk op zwaardere bodems.

De zwam Lactarius rubrocinctus groeit in lanen en loofbossen op een droge, kalkrijke en voedselrijke bodem. Het is een mycorrhizavormende soort bij Beuk.

De Okerroze Russula Russula laeta is een mycorrhizavormende zwam bij loofbomen, vooral Beuk.

De Zonnerussula Russula solaris komt als een mycorrhizavormende soort voor bij Beuk in lanen en bossen op een matig voedselrijke bodem.

De Knolvoethertenzwam Pluteus plautus groeit op stronken en stammen van loofhout (vooral Beuk).

Ook de Bruine Anijszwam Lentinellus cochleatus kan op stronken en stammen van Beuk worden aangetroffen.

In oude beukendreven kan men de zwam Cortinarius subtortus aantreffen.

De Gelatineuze Poria Ceriporiopsis pannocincta is een zwam die voorkomt op dode Beuken.