NATUURLEXICON


Sporkehout

Rhamnus frangula


Sporkehout Rhamnus frangula is een kleine boom met een hoogte van 1 tot 6 m. Deze boom lijkt schraal bebladerd. Hij groeit vooral in bossen op minder vruchtbare grond en ook in vochtige wilgenstruwelen. De boom bloeit van mei tot september met kleine, witte, onopvallende bloemen, die gesteeld zijn en alleen staan of in bundels of kransen. De bladeren zijn enkelvoudig en eivormig. De takken zijn uitzonderlijk dun.  

De vruchten zijn 3-zadige steenvruchten, die eerst groen zijn, later rood en tenslotte zwart. Ze zijn 8 tot 10 mm groot en zijn aan de boom te vinden van juli tot oktober. De vruchten worden graag door vogels (Merel, Grote Lijster, Fazant) gegeten en op die manier verspreid. Ook knaagdieren lusten de vruchten. 

Voor mensen zijn deze vruchten zeer giftig. Ook de bast en de bladeren zijn zeer giftig. Inname van de bessen leidt bij de mens tot hevige diarree, duizeligheid en koorts.  

De bast is voorzien van witachtige kurkwratjes (lenticellen). Het zijn poriën die de schors helpen ademen.

Sporkehout kent een lange bloeitijd en is daardoor een goede drachtboom voor bijen, niettegenstaande de onopvallende bloempjes. Naast Honingbijen Apis mellifera trekt deze boom ook vlinders, zweefvliegen, zandbijen, groefbijen en heel wat solitaire wespensoorten aan.

De Sporkehoutzandbij Andrena fulvida heeft een sterke voorkeur voor Sporkehout.

Volwassen exemplaren van de Normale Fopblaaskop Ceriana conopsoides, een zweefvlieg, zijn vaak te zien op de bloemen van Sporkehout.  

Het is één van de waardplanten van de vlinders Boomblauwtje Celastrina argiolus, Eikenblad Gastropacha quercifolia, Oranje Iepentakvlinder Angerona prunaria, Papegaaitje Chloroclysta siterata, Porseleinvlinder Abraxas sylvata, Sporkehoutspanner Philereme vitulata en Donsvlinder Euproctis similis.

Voor het Boomblauwtje is het één van de weinige waardplanten zodat deze boom een belangrijke rol speelt bij de voortplanting van deze vlinder.

Het is met Wegedoorn de belangrijkste waardplant van de Citroenvlinder Gonepteryx rhamni

Het is vermoedelijk ook een waardplant van de Wegedoornspanner Philereme transversata (vlinder).


Home