Polychloorbifenylen (PCB’s) komen voor als vloeistoffen, wasachtige vaste stoffen of kristallijne materialen en werden vooral vanaf 1929 door de industrie in condenatoren en elektrische transformatoren gebruikt ter vervanging van de bijzonder brandbare minerale oliën. Ze werden lange tijd aangewend in transformatoren, condensatoren, TL-buizen, elektrische uitrustingen en weekmakers voor kunststoffen. Mensen kunnen via de longen, het maag-darmkanaal en zelfs via de huid PCB’s absorberen. De opgenomen PCB’s worden door de bloedstroom meegenomen en hopen zich in vetweefsel en verschillende organen op. Ze zijn niet afbreekbaar en leiden tot een verminderde vruchtbaarheid bij mens en dier. PCB’s worden in ons lichaam opgeslagen in het lichaamsvet. Als we onze vetreserves aanspreken, komen deze PCB’s in ons bloed terecht. PCB’s kunnen voorkomen in onder meer vissen ( Paling, Zalm, Snoekbaars).
Door regelmatig voedingsstoffen op te nemen met een te hoog PCB-gehalte, vergroot het risico op kanker bij de mens. De chronische blootstelling van ongeboren baby’s aan verhoogde PCB-innames door de zwangere moeder, leidt tot een lager geboortegewicht, een licht verminderd verstandelijk functioneren en een vertraagde neurologische ontwikkeling van de baby. Ook het afweersysteem van foetus en pasgeborene wordt negatief beïnvloedt door een verhoogde PCB-blootstelling. Een verhoogde frequentie van oorontstekingen en luchtweginfecties is het gevolg.
De mate van vervluchtiging van PCB’s via het oppervlaktewater is sterk afhankelijk van de mate waarin zwevende stoffen en sedimenten aanwezig zijn. Daarnaast is de mate van vervluchtiging ook afhankelijk van het aantal chlooratomen die in de molecule aanwezig zijn. PCB’s komen dan in de atmosfeer terecht in de dampfase en gebonden aan deeltjes. De PCB’s in de dampfase zullen afbreken onder invloed van vrije radicalen. De PCB’s die geadsorbeerd zijn aan stofdeeltjes zullen uit de lucht verwijderd worden door uitval van deze stofdeeltjes of via neerslag. Aldus kan een gedeelte van de PCB’s terug in het oppervlaktewater terechtkomen.
De PCB’s die aanwezig blijven in het ontvangende oppervlaktewater zullen voor een deel biologisch afgebroken worden door micro-organismen die daarvoor belangrijke hoeveelheden zuurstof in het oppervlaktewater gebruiken. Hierdoor daalt de zuurstofconcentratie van de waterloop. Andere PCB’s zullen niet afgebroken worden door biologische processen. PCB’s accumuleren sterk in aquatische organismen, zodat er een grote kans is op doorvergiftiging naar hogere organismen zoals de mens. Daarnaast adsorberen PCB’s aan de aanwezige zwevende stoffen en sedimenten.
Home