NATUURLEXICON


Levendbarende Hagedis

Zootoca vivipara


De Levendbarende Hagedis Zootoca vivipara is een zeldzame hagedis.

In oudere naslagwerken wordt hij ook wel Kleine Hagedis genoemd. Het is ook wel Europa’s kleinste hagedis.

De grondkleur op de bovenzijde van het lichaam kan variëren van licht-, grijs-, rood- tot diep donkerbruin.

Deze hagedis kan zijn staart “verliezen”. Nadat een belager de hagedis bij de staart heeft gegrepen komt deze tamelijk snel los. Er groeit nadien een nieuwe staart aan, zij het in een kortere en meestal ook anders gekleurde versie. Het verschijnsel in verband met deze staart noemt men ook staartautotomie.  

Hij verkiest vochtige heide, drassige weilanden, grienden en veenvelden met Gewone Dophei Erica tetralix, Pijpenstrootje Molinia caerulea en Beenbreek Narthecium ossifragum en opslag van dennen en berken en kleine landschapselementen zoals wegbermen, oude spoorwegbermen, houtwallen en holle wegen.

Deze hagedis wordt vaak gevonden in vochtige tot natte graslanden of ruigtes, soms op de overgang naar drogere plekken. Herhaaldelijk is vastgesteld dat de dieren op die plaatsen graag zonnen op houtstapels of weidepalen.  

De hagedis wordt als koudbloedig dier pas actief bij een lichaamstemperatuur van 25 tot 40 °C.

Het vrouwtje bewaart de eieren in haar lichaam tot de embryo’s volledig ontwikkeld zijn.  

De ruigten waar hij voorkomt mogen niet gebrand of mechanisch gemaaid worden. Zijn voedsel bestaat uit wantsen, cicaden, bladluizen, kevers, hooiwagens en spinnen. De soort kan goed zwemmen. Hij is actief van maart tot oktober.

Door het verdwijnen van vochtige milieus, houtwallen en ruige hoekjes, die niet gebrand of mechanisch gemaaid worden, is deze soort zeldzaam geworden. Ook het openstellen van natuurterreinen is ongunstig voor deze soort. Graafwerkzaamheden zijn vooral in de winter voor deze soort nefast.

De Fazant Phasianus colchicus is een predator van deze hagedis.

Home