NATUURLEXICON


Invasie


1. Met betrekking tot vogels:

Een invasie is het occasioneel trekken van opvallend grote aantallen vogels. Deze invasies zijn onregelmatig en onvoorspelbaar. Invasies komen voor in de herfst en de winter. Noordelijke vogels trekken dan in grote groepen zuidwaarts.

Het zijn niet-jaarlijkse grootschalige verplaatsingen van trekvogels. Invasies onderscheiden zich de meer reguliere trekbewegingen. Ze onderscheiden zich ook ongerichte zwerfbewegingen waarbij dieren niet noodzakelijk terugkeren naar de plaats van herkomst (nomadisme).

Invasievogels zijn vooral de zaad- en vruchtetende zangvogels, zoals Pestvogel, vinkachtigen, mezen, Barmsijzen, Vlaamse Gaai, Boomklever, Sijs en Goudvink.

Met name de Pestvogel is een bekende invasiesoort. Minder vaak mogen we ook de Notenkraker als invasievogel verwelkomen. Invasies zijn grootschalig en onregelmatig van karakter. Ze zijn daarom moeilijk te verklaren.

Een belangrijk element bij invasies is het voedselaanbod. Boomsoorten kennen een cyclisch patroon van zaadproductie. In bepaalde superjaren is er een grotere oogst aan beukennoten, eikels, dennenkegels. Dit cyclisch patroon zelf is er vermoedelijk om te verhinderen dat zaadeters zich al te sterk gaan specialiseren op hun zaden. Men stelt vast dat invasies van vogels vooral optreden in jaren met een sterke voedselconcurrentie. Deze sterke voedselconcurrentie treedt op wanneer een superjaar, met als gevolg veel jongen, wordt gevolgd door een slecht jaar. Er zijn te veel vogels en te weinig voedsel zodat een deel van de vogels wegtrekt.

Naast het voedselaanbod spelen er wellicht nog andere milieufactoren een rol bij het optreden van invasies, zoals bijvoorbeeld barre weersomstandigheden. Verrast door abnormale weersomstandigheden “vluchten” de vogels weg naar betere oorden.    

Algemeen neemt men aan dat grote invasies in gang worden gezet door een relatief gebrek aan voedsel, al dan niet gecombineerd met een verhoogde populatiedruk.


2. Met betrekking tot exoten:

De term “invasie” heeft in de ecologie ook nog een andere betekenis, namelijk de ongewenste uitbreiding van exoten.  


Home