NATUURLEXICON

Hazelworm

Anguis fragilis   

De Hazelworm Anguis fragilis is een pootloze hagedis. Hij heeft een slangachtig uitzicht en moet dit in sommige streken met de dood bekopen. Hij meet ongeveer 45 cm. Het mannetje is kleiner dan het vrouwtje. De rugkleur varieert van lichtgrijs tot glanzend hazelbruin.

Dit zeldzame reptiel onderscheidt zich van slangen door de beweeglijke oogleden en door het harde, vaste lichaam. Dit lichaam kan niet kronkelen en ook niet ineenrollen. Het dier kan zich alleen voortbewegen door middel van zijdelingse boogvormige bewegingen. Onder elke schub heeft de Hazelworm een beenplaatje, zodat het lichaam hard en weinig buigzaam is.

Hij houdt van vrij vochtige plaatsen. De Hazelworm heeft als natuurlijke vijanden ondermeer de Egel Erinaceus europaeus, de Ekster Pica pica en de Merel Turdus merula. Hij komt voor op de bodem op zandige, begroeide en vochtige open plaatsen in bossen met veel dood hout, bosranden, holle wegen, houtwallen, heide, weg- en spoorwegbermen en graslanden.

Zijn voedsel bestaat uit slakken, wormen, spinnen, sprinkhanen en insecten en soms ook Levendbarende Hagedissen Zootoca vivipara.

Hij vertoeft graag onder strooisel en bladeren die door de zon worden beschenen. Het dier wordt vaak gevonden onder stenen, houtstronken, oude houtmijten en stukken boomschors. Rommelige toestanden zijn voor deze soort dus prima.

Jonge Hazelwormen worden vaak geboren in of nabij het nest van Rode Bosmieren Formica species. De reptielen kunnen de kleine ogen sluiten en hebben een pantser waarmee ze zich kunnen beschermen tegen mierenbeten. De mieren bieden bescherming tegen predatoren van de jonge Hazelwormen, onder meer de Gewone Bosspitsmuis Sorex araneus.  

Vooral zwangere vrouwtjes hebben een grote behoefte aan zonnen. Het vrouwtje brengt ongeveer 25 jongen ter wereld. Tussen juli en september worden deze jongen geboren.

De Hazelworm houdt een winterslaap van oktober tot april onder de grond. Vaak bevinden zich tijdens deze winterslaap grote aantallen bij elkaar op een diepte van 50 cm.

Het wegverkeer, grondwerkzaamheden, intensief maaibeheer, intensieve begrazing, verdroging, versnippering en recreatiedruk vormen bedreigingen.