NATUURLEXICON


Gewone Es

Fraxinus excelsior   



De Gewone Es Fraxinus excelsior is een boom die groeit op vochtige, voedselrijke plaatsen in loofbossen. Hij eist een bodem met een goede zuurstofvoorziening voor het wortelstelsel, een vrij hoge vochtigheid en een fosfaat- en kalkrijke bodem. Deze boom, die een hoogte van bereiken van 35 m, bloeit in april en mei met gereduceerde bloempjes die in bundels staan. De bloemen verschijnen nog vóór het uitlopen van het blad. Er zijn bomen met ofwel mannelijke, ofwel vrouwelijke bloemen, maar er zijn ook bomen die beide soorten bloemen dragen. De bestuiving gebeurt via de wind. Typisch aan deze boom zijn de zwarte knoppen, die fluwelig behaard zijn. De zaden zijn langgevleugeld.   

Het is een van de weinige boomsoorten die goed gedijen in biotopen zoals bronbossen en valleibossen. Deze boom heeft ook bladeren die gemakkelijk composteren hetgeen zorgt voor een kwaliteitsvolle humuslaag in de bossen. De boom laat veel licht door en creëert dus een gunstige omgeving voor lagere kruidachtige planten en andere ondergroei.

Het is één van de waardplanten van de vlinders Kromzitter Asteroscopus sphinx, Piramidevlinder Amphipyra pyramidea, Schedeldrager Craniophora ligustri, Zwart Weeskind Mormo maura, Zwarte Herfstspinner Poecilocampa populi en Ligusterpijlstaart Sphinx ligustri.

De Essenbastkever Leperisinus varius en zijn larven leven op deze boom.

De Essenprachtkever Agrilus planipennis komt van oorsprong uit Oost-Azië, maar is aan het migreren (2017) richting Europa. De larven van deze kever doden een boom door de binnenste boomschors te eten, wat de circulatie van water en voedingsstoffen belemmert.

Het ongeslachtelijke of anamorfe stadium van het Vals Essenvlieskelkje Hymenoscyphus pseudoalbidus, een zwam, is de veroorzaker van de ziekte Chalara fraxinea op de Gewone Es. De zwam zou oorspronkelijk afkomstig zijn uit Japan of China. Als de sporen op de bladeren belanden, vestigen ze stevig op het oppervlak. De schimmeldraden zoeken zich een weg naar binnen, waarna de zwamvlok in het weefsel van de plant groeit. De zwamvlok nestelt zich vooral in het transportweefsel en veroorzaakt verstoppingen, waardoor de geïnfecteerde stukken afsterven.   

Home