NATUURLEXICON

Gamma-uil

Autographa gamma   

De Gamma-uil Autographa gamma, ook Pistooltje genoemd, is een vlinder die behoort tot de uiltjesfamilie. Hij heeft een vleugelspanning tot 4 cm. Het lichaam meet 17 tot 21 mm.

De vlinder komt voor van mei tot oktober. De voorvleugels zijn grijzig zwart en zijn voorzien van een Grieks gamma-symbool (Y-vormige tekening of “pistool”). Deze vlinder bewoont open gebieden zoals cultuurlandschappen, stadsparken en open tuinen. Het is een zeer algemene soort. Hij vliegt zowel ’s nachts als overdag op allerlei bloemen en zuigt er de nectar uit. Het is een trekvlinder waarvan de aantallen die bij ons voorkomen van jaar tot jaar sterk kunnen verschillen.

Deze vlinder bezoekt graag de Buddleja Buddleja davidii, distelsoorten zoals de Speerdistel Cirsium vulgare en bloemen op balkons. Ook Boerenwormkruid Tanacetum vulgare, Sporkehout Rhamnus frangula, Struikhei Calluna vulgaris, Wilde Marjolein Origanum vulgare, Zomereik Quercus robur, Rode Klaver Trifolium pratense, Gewone Ossentong Anchusa officinalis en Grote Kattenstaart Lythrum salicaria worden vaak bezocht.

Tijdens het drinken blijft hij met de vleugels slaan. Het is een trekvlinder, die vanuit Zuid-Europa tot in Scandinavië vliegt. In de zomer plant de vlinder zich in onze streken voort. Bij ons zijn er 1 of 2 generaties. In de herfst trekt de populatie van nakomelingen gedeeltelijk weer naar het zuiden. Vrouwtjes die hier geboren zijn, zijn merendeels onvruchtbaar. Hij overwintert als rups, pop of vlinder. De winters mogen niet te streng zijn. Er verschijnen maandenlang nieuwe immigranten, waardoor er tot in november rupsen te vinden zijn, die onze winters meestal niet overleven.  

De rups is licht- of donkergroen.

De waardplanten van de rupsen zijn onder meer Luzerne Medicago sativa, Grote Brandnetel Urtica dioica, Peen Daucus carota, Veldsalie Salvia pratensis en Gewone Paardenbloem Taraxaxum officinale.

De rupsen worden graag gegeten door de Grauwe Gors Emberiza calandra (vogel).