NATUURLEXICON

Amerikaanse Zwarte Weduwe

Latrodectus mactans

De Amerikaanse Zwarte Weduwe Latrodectus mactans  kan worden ingevoerd met partijen planten of tuinmeubelen.

Er zijn gevallen bekend van invoer van deze soort via import van Amerikaanse old-timerwagens.

De beet van deze spin, die eruit ziet als een zwarte bol met de grootte van een erwt en met een rode vlek op de rug, is dodelijk giftig. Deze spin maakt cocons met tussen 100 en 400 jonge spinnetjes. In 1967 werd de eerste spin van deze soort in België aangetroffen in Tervuren. De soort is ondertussen in staat om te overleven in het klimaat van Vlaanderen. Een blijvende vestiging is niet uitgesloten.   

De spin is in wezen niet agressief naar mensen toe. Beten zijn steeds het gevolg van situaties waarin de spin geklemd raakt tussen bijvoorbeeld kledij en de menselijke huid. De spin valt ook alles aan wat het web in beweging brengt. Dat kan een menselijke hand zijn. Deze spin staat erom bekend dat ze graag dicht bij mensen leeft (broeikassen, graanvelden en graslanden).

Vooral jonge kinderen, ouderen en mensen met hartziekten lopen een verhoogd risico op overlijden als gevolg van een beet van een Zwarte Weduwe.

De beet wordt aanvankelijk nauwelijks gevoeld, maar gaat na enkele minuten hevig pijn doen. De bijtplek kleurt rood. De pijn kan verschillende dagen aanhouden. Dit gaat gepaard met andere ziekteverschijnselen zoals jeuk, uitslag, koorts en zweten. Als reacties kunnen er verlammingsverschijnselen en onregelmatige spiertrekkingen optreden. Bij een verlaagde weerstand kan men meer last hebben van de ernstiger symptomen.

Soms is er een fatale afloop.

De LD-50 voor het gif van de Amerikaanse Zwarte Weduwe is 0,9 mg per kg. Ter vergelijking: voor wespengif is dit 2,5 mg per kg.

Het gif a-latrotoxine is een zeer krachtig neurotoxine met uitgesproken krachtige systemische effecten. Dit gif is 15 keer schadelijker dan dat van een ratelslang.

Het gif bestaat uit een aantal bestanddelen, waaronder simpele organische stoffen zoals purine en inosine, kleinere polypeptiden die een directe invloed hebben op calciumkanalen in het celmembraan en eiwitten die selectief het vrijkomen van neurotransmitters in de synapsen en bij de motorische eindplaat beïnvloeden, waardoor er verlammingsverschijnselen ontstaan.

Antigif kan nog succesvol worden toegediend tot 4 dagen na de beet. Voorwaarde is wel dat artsen de juiste diagnose stellen en dat er anti-gif voorhanden is. Daarom is het noodzakelijk dat er voldoende anti-gif wordt opgeslagen.  

Verder kan het in dit geval de juiste handeling zijn om de spin te vangen en/of te doden en mee te nemen naar een medische hulpdienst, zodat tijdig de juiste determinatie en diagnose kan worden gesteld. Bij een beet van deze spin moet steeds medische hulp worden ingeroepen.  

Een inburgering van deze exoot kan een mogelijke bedreiging vormen voor onze inheemse spinnen omdat ze dezelfde ecologische niche kunnen innemen als onze inheemse spinnensoorten en zelfs onze inheemse spinnensoorten gaan opeten.

De Amerikaanse Zwarte Weduwe kan zowel tegen koude als warme temperaturen, langdurige voedselontbering en zelfs tegen chemische behandelingen. Doorgaans houdt de spin zich op in of rond huizen.