NATUURLEXICON


Amazonemier

Polyergus rufescens   


De Amazonemier Polyergus rufescens is één van de zeldzaamste mieren in Europa.

Deze mier meet 5 tot 10 mm en heeft smalle en sabelvormige kaken, zonder duidelijke tandjes. De werksters zijn roodbruin, de koningin is donkerbruin en de mannetjes zijn vrijwel zwart gekleurd.    

Deze soort komt voor op zonnige, droge locaties, in kalkgraslanden en oude wijngaarden.

De koningin van deze mieren dringt na de bruidsvlucht (tussen juli en september) een nest van bijvoorbeeld de Grauwzwarte Renmier Formica fusca binnen en bijt er de koningin dood. Op die manier worden de mieren van het aangevallen nest “slaven” die de eitjes van de vreemde koningin verzorgen. De werksters van de Amazonemier kunnen alleen vechten; ze kunnen zelf geen voedsel opnemen. Ze worden gevoederd door de slaven.

Soms worden er door Amazonemieren bij echte rooftochten andere nesten aangevallen en worden de poppen meegenomen naar het eigen nest. Op die manier zijn er steeds voldoende “slaven” om hun meesters te voeren. De slaven zijn meestal van het subgenus Formica of Serviformica. Zij zijn nodig om voor het volledig nest voedsel in te zamelen en de huishouding op zich te nemen. Om voldoende slaven te houden, gaan de Amazonemier-werksters geregeld op zoek naar poppen in de buurt van het nest.

De waarnemingen van deze soort zullen meestal op warme zomerdagen in augustus gebeuren, tijdens rooftochten van deze mieren. De werksters marcheren in een breed front zo lang in één richting tot ze een geschikt Formica- of Serviformica-nest hebben gevonden. De werksters doden de aanwezige mieren met de krachtige kaken en roven de poppen die ze naar hun eigen nest brengen.  

Op andere momenten is de kans om deze mier te ontdekken zeer klein omdat alleen de slaven de nestbouw verzorgen en het nest bewaken. Nesten van deze mier worden alleen opgemerkt wanneer werksters vertrekken of terugkeren van een rooftocht. De rest van de dag blijven de werksters in het nest.

De bruidsvluchten vinden plaats van juli tot september.

De aantallen van deze soort gaan in Europa schrikwekkend achteruit, mogelijks door het verdwijnen van hun leefgebieden en waarschijnlijk ook wel de vermesting en verzuring van de bodem die voor een vergrassing zorgt van droge heidegebieden. Deze uitbundige toename van grassen bemoeilijkt de rooftochten van de Amazonemieren.

Deze mier heeft nood aan een geschikt ongestoord leefgebied met aanwezigheid van mogelijke “slaaf”-mieren.  

Waar door toenemende vergrassing deze slaven verdwijnen, dreigt ook de Amazonemier te verdwijnen.

Home